Kościół św. Piotra i Pawła
pl. Wolności
Kościół św. Pawła został zbudowany w latach 1872- 1878 przez wspólnotę ewangelicko- unijną. Profesor Fryderyk Adler opracował projekt w stylu neoromańskim z gotycką wieżą, zaś jego wnętrze ozdobione zostało w stylu neobarokowym.
W roku następnym po zakończeniu budowy firma frankfurcka Wilhelma Sauera zbudowała organy 3- manuałowe z 42 głosami. Sam pruski cesarz Wilhelm I zainteresował się tym kościołem fundując do prezbiterium 3 piękne witraże.
Już w czasach I wojny Niemcy skonfiskowali cynowe piszczałki na cele wojny, zastępując je w instrumencie blaszanymi. W czasie rozpoczynającej się II wojny z wysokiej wieży korzystali zwolennicy Niemiec ostrzeliwując wojsko polskie i obrońców Bydgoszczy. W czasie walk w styczniu 1945 zniszczeniu uległ częściowo kościół a również organy, które restaurowane zaraz po uszkodzeniu nie sprostały jednak upływowi czasu i dziś potrzebują generalnego remontu, na który nie może pozwolić sobie parafia. Ten zabytek powinien być chroniony i wspomagany naszymi pieniążkami.
Po wojnie w 1946 roku kościół został przekazany dla parafii katolickiej i poświęcony pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła. Do kościoła tego przeniesiono również obraz namalowany ok. 1850 roku przez M. A. Piotrowskiego przedstawiający Madonnę Niepokalanego Poczęcia. Obraz ten został uratowany ze zburzonego w 1940 roku kościoła oo. Jezuitów przy Starym Rynku.
Wielu znanych bydgoskich rzemieślników oraz artystów upiększało wnętrze świątyni. Rzeźbiarze Mikulski i Mrowiński wykonali rzeźby Apostołów, balustradę chóru oraz chrzcielnicę milenijną. Sylwester Kryska poprawiał ambonę oraz zbudował Ołtarz i balaski. Zaś Poznaniak Leon Drapiewski zaprojektował i wykonał bogatą polichromię.
Wysoko, wysoko nad ziemią widoczne są tarcze zegara, jednak już sterowanego radiem. W rozmowie ze mną w 2009 r. Ksiądz Proboszcz wyrażał zirytowanie częstymi awariami tego nowoczesnego przecież czasomierza! We wrześniu 2011 ten nietani twór od dłuższego już czasu był nieczynny. Jestem ciekaw co o awarii może powiedzieć montująca zegar firma, ponoć z Torunia?
Proboszczem jest Ks. TEODOR PARADOWSKI, dziekan, ustanowiony w 2002.
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
Plac Piastowski 5
W latach 1910- 1913 działające wtedy władze niemieckie wybudowały dla katolików tej narodowości kościół w stylu neo-barokowym. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, jeszcze przez kilka lat odbywały się w nim nabożeństwa i dla Polaków i dla Niemców. W 1924 roku erygowana została parafia pw. Najśw. Serca Pana Jezusa i duszpasterstwo niemieckie zostało zlikwidowane i wkrótce, bowiem w 1925 r. proboszczem nowej parafii mianowano ksiądza Kazimierza Stepczyńskiego. W 1933 r. do kościoła został zakupiony przepiękny obraz Serca Pana Jezusa. Twórcą tego obrazu był znany malarz M. Faczyński. Początek drugiej wojny zapisał się w historii tej parafii, jak i w całym kraju tragicznie. Po 14 latach duszpasterskiej służby zamordowany został proboszcz- ksiądz kanonik K. Stepczyński, a dwóch kapłanów- błogosławieni księża Narcyz Putz oraz Franciszek Dachtera zginęli w Dachau. Również po wyzwoleniu represjonowano kapłanów, bowiem w październiku 1950 UB-e aresztowało na kilka miesięcy księdza Konopczyńskego.
Jeszcze w czasach duszpasterstwa niemieckiego, bowiem w roku 1921 do parafii przybył młody organista Szczepan Jankowski. Pomimo utraty wzroku w dzieciństwie, swoją pracą i wytrwałością pogłębiał posiadany talent. Już przed wojną zasłynął w świecie z gry mistrzowskiej. Zasłynął również z głębokiej wiary, patriotyzmu i poszanowania drugiego człowieka. Za wspaniałą służbę Kościołowi przy organach, papież Paweł VI odznaczył Go w 1964 r. medalem Pro Ecclesia et Pontyfice. Szczepan Jankowski zmarł dwadzieścia lat temu, w kwietniu.
W 1952 do parafii przybyły siostry Elżbietanki.
Od 1992 dla środowisk twórczych głoszone są tutaj rekolekcje wielkopostne przez znanych kaznodziejów między innymi ksiądza biskupa J. Zawitkowskiego, a także dominikanina o. Jana Górę.
Kościół otrzymał nową elewację oraz piękną iluminację w czasie remontu w 2002 roku.
Na wysokiej wieży widoczne są wyraźne cztery tarcze zegara. Był on zbudowany w 1912 roku przez niemiecką firmę Ed. Korfhage & Soehne z Melle. (jako ciekawostkę dodam, że ta firma istnieje do dnia dzisiejszego i wytwarza zegary oraz dzwony). Konstrukcja mechanizmu była nieskomplikowana, jednak solidna. Zegar ten miał również mechanizm wybijający godziny oraz połówki uderzeniami młotka w dzwon. Na dzwonie istnieje odlany napis- Omnia ad maiorem Dei gloriam, czyli- Wszystko na większą chwałę Bożą.
Około. 2000 roku zegar mechaniczny zaprzestał pracować i zastąpił go nowoczesny zegar sterowany sygnałami przesyłanymi aż z podfrankfurckiego obserwatorium astronomicznego drogą radiową. Zegar ten montowała gdańska firma TUGAL.
Obecnie proboszczem jest ks. dr. Roman Kneblewski, wieloletni dyrektor Liceum Katolickiego w Bydgoszczy.
Kościół p.w. Trójcy Św.
Ul. Św. Trójcy na Przedmieściu Poznańskim
W latach 1550- 1576 mieszkańcy przedmieścia Chwytowo zbudowali dla siebie kościół pw. Św. Trójcy. Był to budynek murowany w stylu późnogotyckim. Bydgoszcz w owym czasie podlegała diecezji włocławskiej, więc nową świątynię konsekrował w 1579 ksiądz biskup S. Karnkowski z Włocławka. Po zagarnięciu Bydgoszczy przez zaborców pruskich kościół sprofanowano i niszczono zamieniając świątynię na magazyn.
Po 250 latach istnienia świątynię zburzono w 1829 roku.
Pozbawieni opieki duchowej mieszkańcy starali się o zezwolenie budowy nowego kościoła. Wieloletnie zabiegi u władz zaborczych dały rezultat i w 1912 r. tuż przed wybuchem I wojny kościół został przy pomocy finansowej rządu oraz składek społeczeństwa wybudowany i poświęcony. Rok później został konsekrowany.
Neobarokowy budynek posiadający oryginalną akustykę zaprojektował architekt Roger Sławski, a organy zbudował Paul Voelkner.
W kaplicy bocznej umieszczono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej namalowany przez Antoniego Procajłowicza. Na wieży zamontowany został przez firmę W. F. Weule z Bockenem okazały zegar, który wydzwania godziny i kwadranse.
Tylko ten kościół powstały pod zaborem pruskim był w pełni przeznaczony dla katolików polskich, gdyż kościół Najśw. Serca Pana Jezusa przeznaczony został wyłącznie katolikom- Niemcom. Przez początkowe lata służył jako kościół filialny, dopiero w 1924 r. ks. Prymas Edmund Dalbor erygował nową parafię. W latach wojny okupanci wywieźli kościelne dzwony, które jednak powróciły w 1948 r. Od 1972 roku zawiadywał parafią ksiądz Jerzy Gołębiewski znany i zasłużony również dla Miasta.
W chwili obecnej od 1996 r. parafią opiekuje się ksiądz doktor Bronisław Kaczmarek- kanonik Kapituły św. Jerzego.
